Mostar je od 27. do 29. juna domaćin Regionalnog simpozijuma o minimalnoj invazivnoj ginekološkoj hirurgiji uz osnovni i napredni  kurs ginekološke endoskopije u organizaciji  Kantonalne bolnice ”dr Safet Mujić” i Poliklinike „Arbor vitae dr Sarić“. Svjetski priznati stručnjaci iz inostranstva i regiona raspravljaće o tome gdje smo i kuda idemo u oblasti ginekološke endoskopije, te će svoje znanje i najnovije prakse donijeti učesnicima u Mostaru, ali i prenijeti na mlade kolege.

Eminentni mostarski ginekolozi prim.mr.sci Alma Vila Humačkić, dr med i prim.mr.sci Senad Sarić, dr med, na čelu su organizacije ovoga uglednog simpozijuma i odlučili su da svoje veliko znanje i iskustvo prenesu mlađim generacijama, ali i Mostar stave na mapu svjetskih centara kada su u pitanju stručni skupovi iz ove oblasti.

Dr Sarić  kaže da su simpozijum ginekološke endoskopije i škola/ napredni kurs ginekološke endoskopije prije svega namijenjen mladim kolegama, jer je dugo vremena postojao vakum na našim prostorima i nije bilo prave edukacije iz ove oblasti.

”Dr Alma Vila Humačkić i ja smo, odlučili da uz pomoć istaknutih stručnjaka, naših prijatelja profesora Rešada Pašića Paje koji je predsjednik Američke endoskopske asocijacije i koji je organizovao četiri svjetska kongresa i više škola za edukaciju, te dr Edina Alagića koji je zamjenik direktora bolnice u Oslu organizujemo simpozijum. Dolaze nam stručnjaci iz Amerike, Norveške, Engleske, Austrije, Slovenije, Srbije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine. Htjeli smo da okupimo stručnjake iz ove oblasti i vidimo gdje smo, kako stojimo i kako ćemo naprijed, ali i da mladim kolegama prenesemo znanje”, kaže dr Sarić.

Profesor Pašić je direktor Škole ginekološke endoskopije, a uz njega nosioci edukacije su dr Edinn Alagić, dr Senad Sarić i dr Alma Vila Humačkić.

Dr Vila Humačkić ističe da je trebalo i hrabrosti i energije da se organizuje ovakav skup u Mostaru. Ona napominje da je sličan skup organizovan prije osamnaest godina u Mostaru, ali da će ovogodišnji biti na mnogo većem nivou. ”Nastojimo pokriti sve sfere. Imamo dva dijela, prvi dio je Škola endoskopije- početni i napredni kurs. Nakon te Škole endoskopoije svi polaznici će dobiti licence da su sposobni da rade taj posao. To je velika stvar. Vi danas kada se vratite sa bilo kog kongresa, nije baš da imate licencu da se možete nečim baviti. Veliki je teret na našim leđima. Endoskopija je  zlatni standard današnjice, preko 70 posto operacija u svijetu se danas završava endoskopski i laparaskopski. Danas se i najsloženiji maligni procesi rade na taj način, tako da i mi trebamo slijediti to i biti u korak sa svijetom”, ističe dr Vila Humačkić.

Ona podsjeća da je dr Senad Sarić od 2000. godine počeo u Mostaru raditi endoskopske zahvate, te znanje prenio na mlađe kolege. ”Mi smo uveli endoskopiju kao obaveznu metodu i 90 posto svih hitnih stanja u ginekologiji rješavamo na ovaj način. Danas imamo stručan kadar i radimo dobar posao”, navodi dr Vila Humačkić.

Što se tiče tema na simpozijumu, ona ističe da će biti predstavljena najnovija dostignuća, a što se tiče Škole/ kursa tu je predviđeno upoznavanje sa laparaskopijom, načinima ulaska laparskopskim instrumentima,  rješavanjem pojedinih problema i patologija, zatim kako izbjeći komplikacije itd.

Organizatori ističu da će u sklopu edukacije biti organizovan prenos uživo sa operacija iz dvije operacione sale u Kantonalnoj bolnici ”dr Safet Mujić” uz stručne komentare, te ističu veliku zahvalnost direktorici Kantonalne bolnice Lamiji Duranović i cjelokupnom menadžmentu.

”To je velika prilika da mlade kolege mogu vidjeti od početka do kraja kako izgleda pristup. Što se tiče ginekološke endoskopije to je savremena metoda, minimalno invazivna, sa što manje ožiljaka. Kao što je ultrazvuk postao svakodnevnica, tako treba da postane i endoskopija. Ona se može raditi u ambulanti i mnoge stvari se na taj način mogu dijagnosticirati i liječiti”, kaže dr Sarić.

Dr Vila Humačkić navodi da su morali ograničiti broj polaznika kursa kako bi učesnici dobili kvalitetnu edukaciju. ”Imaćemo simulatore rada na laparaskopu koje će nam prof. Pašić donijeti iz Amerike na kojima će svi moći da rade i simuliraju proces operacije. Kako bi se to moglo ispoštovati mi moramo imati ograničen broj polaznika kako bi zaista otišli sa znanjem. Nažalost smo imali vakum u ginekologiju, ali i referentne centre koji se jako malo bave endoskopijm što je danas nedopustivo. Nedopustivo je da pacijent ne može dobiti zlatni standard, a vaša bolnica je omogućila da ga možete dobiti. Mi se borimo protiv toga”, navodi dr Vila Humačkić.

U Mostaru je dr Zvonko Soče uveo dijagnostičku laparoskopiju 1985. godine, a dr Senad Sarić histeroskopiju 1998. godine, a od 2000. godine i operativnu laparoskopiju.

Dr Sarić navodi da od 2010.  i druge kolege endoskopiju primjenjuju u Kantonalnoj bolnici ”Dr Safet Mujić”, od 2011. u privatnoj Poliklinici I IVF Centru ”Arbor Vitae dr. Sarić”, a od 2012. godine se procedure izvode i u Univerzitetskoj kliničkoj bolnici u Mostaru.

”Mi smo sami sebe educirali i Mostar je sad na zavidnom nivou”, kaže dr Sarić. On napominje da je ovo sedmi veliki simpozijum endoskopije u Mostaru, ali Škole nije bilo skoro osamnaest godina.

Dr Vila Humačkić ističe da da je laparaskopija minimalna invazivna metoda , da nema rezova, ni rezanja mišića prednjeg trbušnog zida, ulazi se sa tri ili četiri trakara od kojih najveći ima promjer jedan centimetar, minimalno intraoperativno krvarenje, postoperativni tok mnogo lakši, mogućnost komplikacija sveden na minimum.

”Laparaskopija je mnogo više zavisna od razvoja tehnologije, kojeg mi nažalost ne možemo pratiti obzirom da spadamo u red siromašnih zemalja. I ono što imamo je iznad očekivanog nivoa. Međutim, borimo se, ne damo se i pokušavamo odgovoriti na sve načine”, navodi dr Vila Humačkić.

Ona napominje da je na Odjelu ginekologije Kantonalne bolnice ”Dr Safet Mujić” zaposleno sedam ljekara, šest specijalista i jedan specijalizant. ”Raspisane su još dvije specijalizacije i ja se nadam da ćemo se dopuniti kadrom kakav smo i do sada imali i sa kojim sam ja kao šef zadnjih trinaest godina prezadovoljna. Uvodimo novine, radimo vrlo komplikovane laparaskopske operacije, još jedino ne radimo radikalne histeriktomije kod malignoma, ali nadam se da ćemo doći i do toga stepena. Pratimo suvremene trendove. Prvi smo uveli bezbolne porode zahvaljujući našem Odjelu anesteziologije. Osim toga 90 posto carskih rezova radimo u spinalnoj anesteziji što je na svjetskom nivou. Trudimo se i imamo dobro razumijevanje od rukovodstva i bivšeg i sadašnjeg, prate nas u idejama, motivacijski, a finansijski koliko njima sredstva dozvoljavaju. I ovaj simpozijum su podržali sa svim što je bilo potrebno”, kaže dr Vila.

Ona posebno ističe izuzetnu saradnju sa dr Sarićem. ”Mene je dr Sarić operisao, porodio, učio. Uvijek smo imali poštovanje i ljubav i na valu te zajedničke energije radimo mnoge stvari, pa i ovaj veliki simpozijum”, navodi dr Vila Humačkić.

Poliklinika „Arbor vitae dr Sarić“, koja ove godine slavi 25 godina postojanja,  postala je ozbiljan IVF centar koji radi već osam godina. Uz to u Poliklinici se radi i ginekološka endoskopija koju radi dr Sarić. ”Meni je najbolji asistent moja supruga doktorica Grit Kirsten Sarić koja je kardiolog. Puno radimo, najviše se bavimo reproduktivnom medicinom, ali i drugim zahtjevnim stvarima”, kaže dr Sarić i naglašava da su pacijentice u Mostaru u rukama dobrih stručnjaka.

”Ovo što radimo nije samo za Mostar, već cijelu Bosnu i Hercegovinu i region”, poručuju organizatori.

RAZVOJ ENDOSKOPIJE U BOSNI I HERCEGOVINI I MOSTARU

D Sarić podsjeća da je laparoskopija postala popularna u drugoj polovini 20. veka zahvaljujući francuskom doktoru Raoulu Palmeru i prof. Kurt Semm u Njemačkoj koji je izumio laparoskopski insuflator, patentirao mnoge laparoskopske instrumente i bio pionir mnogih laparoskopskih procedura. Zahvaljujući Kurtu Semmu, 1960-ih godina, pretežno dijagnostička laparoskopija prešla je u operativnu karličnu.

Pionir laparoskopije u Bosni i Hercegovini bio je prof.dr. Srećko Šimić (1929-2011) koji je bio prijatelj sa dr. Semm i počeo da se bavi laparoskopijom među prvim lekarima u bivšoj Jugoslaviji. Srećo Šimić je 1963. počeo sa laparaskopijom i sa svojim saradnicima je objavio prva iskustva iz laparoskopije i kuldoskopije na području bivše Jugoslavije. U Zagrebu je 1969. godine objavljena prva monografija “Celioskopija u ginekologiji i akušerstvu”.

Dr. Šimić je prvi u Bosni i Hercegovini izvršio vantjelesnu oplodnju koja je rezultirala živorođenom bebom. Dr. Rešad Pašić se sa laparoskopijom upoznao krajem sedamdesetih pod pokroviteljstvom profesora Šimića tokom boravka na Univerzitetskoj klinici u Sarajevu. Nakon dvije godine provedene u Louisville KY, vratio se u Sarajevo, pomogao nabavku savremene laparoskopske opreme za Univerzitetsku bolnicu i obavio prvu laparoskopsku operaciju vanmaterične trudnoće u bivšoj Jugoslaviji 1990. godine. U proljeće 1990. ponovo se vratio u Louisville. , ali je ostao u stalnom kontaktu. sa kolegama u Bosni i Hercegovini i regionu, gdje je organizovao i vodio više postdiplomskih kurseva i organizovao četiri svjetska kongresa u posljednjih dvadeset godina.

Mnoge druge kolege su doprinijele razvoju i unapređenju operativne laparoskopije i histeroskopije u Bosni i Hercegovini,

U Mostaru je dr Zvonko Soče uveo dijagnostičku laparoskopiju 1985. godine, a dr Senad Sarić histeroskopiju 1998. godine, a od 2000. godine i operativnu laparoskopiju. Ginekološka endoskopija se danas rutinski primjenjuje u Mostaru, od 2010. Alma Vila Humačkić i Alija Šuko, kao i drugi ljekari  u Kantonalnoj bolnici ”dr. Safet Mujić, od 2011. u privatnoj Poliklinici I IVF Centru ”Arbor Vitae dr. Sarić”, a od 2012. godine se procedure izvode i u Univerzitetskoj kliničkoj bolnici u Mostaru angažmanom Hermana Halera sa ljekarima Ivanom Bušićem, Darko Kneževićem i Marinkom Mišićem.

Godine 2004. osnovano je Udruženje za ginekološku endoskopiju u Bosni i Hercegovini, zahvaljujući grupi entuzijasta koji se bave ginekološkom endoskopijom. Pod pokroviteljstvom Udruženja održavane su kontinuirane edukacije organizovane za širi krug ginekoloških endoskopičara, simposiume pod rukovodstvom eminentnih specijalista iz zemlje i inostranstva, pod rukovodstvom našeg uvaženog i uglednog prof. dr Rešada Paye Pašića. Nabavkom adekvatne i moderne ginekološke endoskopske opreme, uz kontinuiranu edukaciju, ginekološka endoskopija doživljava procvat i ubrzan razvoj u Bosni i Hercegovini, te postaje široko prihvaćena metoda I u nekoliko bolničkih centara u BiH.

(toportal.info/mostar.live)